Wiele osób nie wie, kiedy dochodzić swoich praw u pracodawcy, jeżeli chodzi o otrzymanie świadectwa pracy lub zaświadczenia o pracę. Ustawa tylko ogólnikowo reguluje pewne zasady z tym związane i jest to w wielu przypadkach mylące. Bardzo istotne jest znać różnice pomiędzy tymi dokumentami oraz kiedy o nich rozmawiać z pracodawcą.
Pracodawca ma obowiązek wystawić swojemu pracownikowi świadectwo pracy w momencie wygaśnięcia przez niego umowy o pracę lub w przypadku jej wygaśnięcia. Inne regulacje dotyczą zaświadczenia o pracę. Przepisy prawa tego dotyczą i dlatego zatrudniony nie ma możliwości dochodzenia swoich interesów w sądzie. Z powyższego wynika jasno, że wystawienie świadectwa pracy jest obowiązkiem dla pracodawcy, a wystawienie zaświadczenia tylko efektem jego dobrej woli.
Zaświadczenie w praktyce
Do wydania zaświadczenia o pracy pracownik zwykle zobligowany jest złożyć wniosek w tej sprawie. Pracodawca w praktyce najczęściej motywuje wniosek, by go przedłożyć w spółdzielni mieszkaniowej lub szkole, w celu uzyskania odpowiednich świadczeń w tym zakresie. Aktualne przepisy jednak nie posiadają szczegółowych zasad dotyczących formy, treści i terminu wydawania takiego zaświadczenia. Zatrudniający w myśl tych postanowień nie jest zobowiązany, by taki dokument wystawić w jakiejkolwiek formie. Wszystko wynika z dobrej woli pracodawcy.
Problem z tym związany pojawia się w związku z tym w innej kwestii. Źle wydany dokument lub brak jego wystawienia w podanym terminie nie jest przez to podstawą do dochodzenia swoich praw w tym zakresie. W wielu przypadkach brak wydania dokumentu przez zatrudniającego spowoduje szkodę u pracownika. Nie istnieją żadne środki prawne umożliwiające interwencje w tej sprawie u właściwego podmiotu.
Kiedy musi być wystawione świadectwo pracy?
Procedura wydawania świadectwa pracy jest odpowiednio uregulowana w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wykonywania i prostowania, a także w Kodeksie pracy. Taki dokument zgodnie z tymi zasadami powinien zostać wydany w tym samym dniu, kiedy nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy o pracę. Świadectwo pracy wydaje się pracownikowi lub osobie upoważnionej do jego odbioru. Wydanie świadectwa pracy nie ma związku z uprzednim rozliczeniem się z pracodawcą.
Dochodzenie swoich praw w przypadku niewłaściwej treści tego dokumentu lub innych wytycznych może być powodem dochodzenia swoich roszczeń i zmiany treści dokumentu. Świadectwo pracy nie ma charakteru ostatecznego i dlatego może być zmieniane w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości.
Informacje zawarte w dokumentach
Dowolne informacje mogą się znaleźć w zaświadczeniu o pracę, co wynika z wyżej opisanych różnic. Praktyka pokazuje, że istotny w tym wszystkim jest podmiot, dla którego istotny jest ten dokument. Wiele instytucji, jak np. banki, kieruje do pracodawcy formularz do wypełnienia, gdy sprawa dotyczy udzielanego kredytu lub pożyczki. Zaświadczenie takie dotyczy min. informacji na temat wynagrodzenia netto z ostatnich trzech lub sześciu miesięcy. Zawiera również informacje związane z dochodami egzekucyjnymi. Taki dokument dla danej instytucji jest ważny, gdyż wpływa na podjęcie decyzji w sprawie udzielenia kredytu lub pożyczki.
W przypadku świadectwa pracy wygląda to trochę inaczej. Ustawa bardzo szczegółowo podaje informacje, jakie powinny być umieszczone w tym dokumencie. Bardzo istotne są, zatem informacje takie jak:
- okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy,
- okres i rodzaj wykonywanej pracy,
- wymiar czasu pracy,
- zajmowane stanowisko,
- informacje dotyczące urlopu wypoczynkowego, który został wykorzystany przez pracownika w danym roku kalendarzowym, w którym zakończył się stosunek pracy,
- informacje dotyczące wykorzystanego urlopu wychowawczego lub też bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia.
Jak widać z powyższych informacji pracodawca musi wyszczególnić wszystkie najważniejsze dane związane z elementami stosunku pracy.
Dodatkowe informacje
Świadectwo pracy oraz zaświadczenie o pracy może posiadać w swojej treści wiele innych informacji. W przypadku zaświadczenia o pracy może to być wiele informacji, jakie pracownik potrzebuje by je uwzględnić, a pracodawca zgadza się z dobrej woli je przedstawić. Dodatkowe zapiski w świadectwie pracy wskazuje ustawodawca. Na wniosek zatrudnionego, pracodawca musi uwzględnić w zapiskach pełne informacje dotyczące składników i wysokości wynagrodzenia, a także kwalifikacji. Modyfikacja świadectwa pracy nie jest możliwa we własnym zakresie. Na tej podstawie widać wyraźną różnicę pomiędzy dwoma typami dokumentów.
Artykuł został przygotowany przez redakcję portalu Praca Bielsko specjalizującej się w ogłoszeniach o pracę. "