Przy okazji rocznic uchwalenia Konstytucji 3 maja nie wiele mówi się, o fakcie, że wśród przeciwników tej pierwszej w Europie ustawy regulującej ustrój prawny był kościół. Powodem była obawa kleru o utratę swych majątków i przywilejów, więc dostojnicy kościelni wzięli udział w spisku zwanym konfederacją targowicką w Petersburgu, który doprowadził do rozbioru Polski i 100-letniej niewoli.
Minęła 22. rocznica uchwalenia uważanej jako pierwszą w Europie ustawy zasadniczej, co miało miejsce 3 maja 1791 roku. Przy okazji święta zapomina się o pewnym historycznym fakcie – udziału kościoła w spisku, który doprowadził do zaboru Polski. Jak czytamy w książce Ottona Beiensdorfa "Papiestwo wobec sprawy polskiej": „kuria rzymska i polski kler obawiali się, że Polacy nie poprzestaną na Konstytucji, lecz pójdą dalej - wzorem rewolucji francuskiej - pozbawią wszelkich funkcji państwowych, zlikwidują przywileje kleru, położą rękę na jego majątku, a księży przeniosą na państwowe pensje. Co już częściowo miało miejsce po uchwaleniu w roku 1789 przez Sejm Wielki ustawy przeznaczającej dochody z diecezji krakowskiej na wojsko polskie. Zaborcy zaś gwarantowali Kościołowi nienaruszalność praw i dóbr. Papież Pius VI dał Rosji zielone światło do wojny z Polską i jej rozbioru, kierując 24.02.1792 r. brewe dziękczynne do Katarzyny II, w którym nazwał ją heroiną stulecia i sławił jej podboje. Wśród nich wymienił pierwszy rozbiór Polski”!
Jak podają źródła historyczne, głównymi działaczami spisku byli: Franciszek Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki i Seweryn Rzewuski oraz biskupi: Józef Kossakowski, Ignacy Massalski, Wojciech Skarszewski i Michał Roman Sierakowski, który pełnił funkcję naczelnego kapelana konfederacji! Papież Pius VI pobłogosławił targowicę i wyraził życzenie: "aby stworzenie konfederacji stało się początkiem niewzruszonej spokojności i szczęścia Rzeczypospolitej" !
Jednak pełen obraz dziejowych wydarzeń okryty jest milczeniem. W Płońsku uroczystość miała jak co roku tradycyjny przebieg. Rozpoczęła się mszą św. Następnie uczestnicy przemaszerowali ulicami: Płocką, Grunwaldzką, Jędrzejewicza i Wolności przed pomnik Konstytucji 3 Maja, gdzie odczytano okolicznościowe przemówienia i złożono kwiaty. Na zakończenie można było obejrzeć i wysłuchać występu Ludowego Zespołu Artystycznego Płońsk oraz Młodzieżowej Orkiestry Dętej „Con Grazia” z Mażoretkami.
Wąsik o trybunale, opozycji i historii
W Płońsku przed pomnikiem Konstytucji przy ul. Płockiej nie zabrakło odniesień do obecnego układu sił politycznych. Obecny podczas płońskiej uroczystości poseł PiS Maciej Wąsik porównał ówczesną opozycję do tej dzisiejszej. W swym wystąpieniu powiedział: „ Konstytucja 3 Maja znosiła Liberum veto, ograniczała przywileje i wpływy oligarchów, a dawała polityczne prawa mieszkańcom i brała w opiekę chłopów.” Opisując wydarzenia z epoki dodał: „Przyspieszono termin obrad nad dokumentem o dwa dni, korzystając z faktu, że posłowie opozycji nie powrócili jeszcze z wielkanocnej przerwy, stąd na sali obrad Sejmu w Zamku Królewskim z 500 posłów było bez mała 200, a sam zamek obstawiony był licznie przez dobrze uzbrojone oddziały wojska. Przed zamkiem zgromadzony był tłum. Kto wie gdyby Trybunał Konstytucyjny powołał pana przewodniczącego Rzeplińskiego, to konstytucja mogłaby być nielegalna. Jakież mieli prawo ówcześni posłowie do tego, żeby ją uchwalać w sposób podstępny? Otóż amor patriae nostra lex – miłość ojczyzny naszym prawem. Magnaci i oligarchowie zebrali się pod ścianami jaśnie oświeconej carycy Katarzyny Wielkiej w Petersburgu i zawiązali konfederację targowicką”. - przytoczył poseł.
Głos zabrali także przedstawiciele płońskich samorządów, którzy wspomnieli o historii, budowaniu jedności i szukaniu tego co łączy, a nie dzieli. Nawiząli także do pracy samorzadowej. - Wszelkie różnice wykorzystujmy do szukania najlepszych rozwiązań. - powiedział m.i. starosta Andrzej Stopla.
Majowe święto ma bardzo długą historię, bo ustanowiono je już w 1791 roku. Po II wojnie światowej w 1946 roku podczas obchodów w wielu miastach doszło do demonstracji studenckich. Stało się to powodem do zabronienia przez władze komunistyczne publicznych obchodów Święta.
Kwiaty pod pomnikiem Konstytucji 3 maja. Wiecej zdjęć w naszej galerii: http://www.plonsk24.pl/galeria-205-obchody_226_rocznicy_konstytucji_3_maja.html
Tekst/fot. (DK)
Na zdjęciu tytułowym: poseł PiS Maciej Wąsik podzczas swojego wystąpienia w Płońsku.
Dodać tez należy, że części biskupów zaangażowanych w konfederacji targowickiej rachunek wystawił lud Warszawy.A majątki kościelne w części i tak przejęli zaborcy po ich sekularyzacji.Mimo obietnic.