Podczas niedzielnych uroczystości w Arcelinie odsłonięto tablicę z nazwą nowej ulicy: Bitwy Arcelińskiej. To dla upamiętnienia wydarzeń sprzed 93 lat, kiedy formacje polskie udaremniły zamiary Armii Czerwonej, a zdarzenia arcelińskie wpłynęły na przebieg wojny polsko-bolszewickiej 1920 r.
Od kilku lat rocznice tzw. szarży arcelińskiej naprawdę się obchodzi i celebruje. Jedyne ważne i zwycięskie zdarzenie militarne, jakie miało miejsce w bezpośredniej okolicy Płońska, przede wszystkim integruje społecznośc wsi Arcelin i społeczność gminy Płońsk, ale też przyciąga mieszkańców miasta oraz gości nawet z dalekich stron. Dwa lata temu odsłonięto pamiątkową tablicę obok szkoły, będącą hołdem wobec uczestników Bitwy Arcelińskiej i całej wojny polsko-bolszewickiej. Dwukrotnie na polach arcelińskich można było oglądać rekonstrukcję historyczną tamtych wydarzeń. I mimo tego, że nie rekonstrukcje, ale wyciąganie wniosków z historii jest największą korzyścią dla współczesnych, to być może takie pokazy zachęciły do zgłębiania tematu i poznania przyczyn oraz zagożeń i skutków tamtej wojny.
Tegoroczne obchody 93. rocznicy szarży arcelińskiej odbyły się w niedzielę 25 sierpnia. Do Arcelina można było dostać się tradycyjnie - autem lub pieszo, ale można było także dotrzeć tam rowerem. Mini rajd rowerowy zorganizował wicestarosta Andrzej Stolpa. Przy kościele św. Maksymiliania w Płońsku zebrało się około 40 cyklistów, którzy w asyście zmotoryzowanych funkcjonariuszy płońskiej Policji i wozów bojowych OSP z Kownat dojechali na miejsce uroczystości.
Na obchody rocznicowe zaprosił wszystkich wójt gminy Płońsk Aleksander Jarosławski i starosta Jan Mączewski, a o oprawę zadbało „płońskie wsparcie" - Młodzieżowa Orkiestra Dęta „Con Grazia" pod batutą kapelmistrza Leszka Kalkowskiego oraz mundurowi Strzelcy - Jednostka Strzelecka 1006 z Płońska.
Plac widowiskowy, podium dla mówców oraz ołtarz na mszę polową przygotowali mieszkańcy wsi Arcelin.
Uczestnicy uroczystości najpierw wysłuchali krótkiego rysu historycznego o arcelińskiej szarży kawaleryjskiej na tle działań wojennych w latach 1919-1920, który przygotowała dr Anna Kassan. Głównym punktem uroczystości było odsłonięcie tablicy z nową nazwą ulicy w Arcelinie: „Bitwy Arcelińskiej". Przy pomniku poświęconym bohaterom tamtych wydarzeń delegacje mieszkańców wsi Arcelin, władz gmin, miasta Płońska i powiatu oraz przedstawiciele szkół, instytucji i stowarzyszeń, a także reprezentant wojewody - złożyli wiązanki kwiatów.
- Każda rocznica jest ważnym wydarzeniem dla naszej społeczności, bo bez sukcesu tamtej bitwy i zwycięstwa w wojnie z bolszewikami, zupełnie inaczej toczyłaby się historia. Dlatego naszym bohaterom jesteśmy winni szacunek - mówił wójt Aleksander Jarosławski, zapowiadając jednocześnie, że w roku 2014 odbędzie się ponownie rekonstrukcja szarży, ale przygotowana już lokalnymi siłami. Prace wstępne trwają.
- Także samorząd Płońska od wielu lat prowadził działania w celu przywrócenia do powszechnej świadomości wydarzeń z Arcelina i Płońska z czasu wojny polsko-bolszewickiej. To ważne wydarzenie dla pamięci mieszkańców całego naszego regionu. Włączamy się w każde działanie dokumentujące tamte czasy, a także w obchody i propagowanie wiedzy o naszych bohaterach. Przypomnę tylko, że manewr arceliński był przed wojną elementem wykładów taktyki na uczelniach wojskowych - powiedział burmistrz Płońska Andrzej Pietrasik.
Nawiązując do swojego sportowego stroju, bo prowadził rajd rowerowy, wicestarosta Andrzej Stolpa zaznaczył, że nie jest ważny sposób dotarcia ani ubiór, by w sierpniowych dniach pojawiać się w Arcelinie. - Liczy się wola, by upamiętnić tamten wyczyn militarny, gdy już wydawało się, że polska tama pęknie, a armia ze wschodu bez trudu zrealizuje swój zamiar opanowania Europy. Tamte wydarzenia, bohaterstwo polskich obrońców i poradzenie sobie przez młode państwo z najazdem są przedmiotem naszej dumy i podziwu - zaznaczył wicestarosta Andrzej Stolpa.
„Zniewieściali idole w bawełnianych czapkach"
W Arcelinie odprawiono także mszę polową w intencji polskich bohaterów bitwy i całej wojny 1920 r. Koncelebrowali ją dwaj proboszczowie: ks. Zbigniew Sajewski z parafii św. Maksymiliana w Płońsku oraz ks.kan. Stanisław Gutowski z parafii św. Urbana w Baboszewie.
W słowach skierowanych do uczestników mszy ks. Stanisław Gutowski snuł rozważania o znaczeniu odwagi i męstwa, przeciwstawiając zachowania pokolenia zmuszonego do obrony dopiero co odrodzonej Polski dzisiejszemu stylowi uprawiania polityki i ogólnie stylowi życia.
- Wtedy ludzie musieli pokonywać swój lęk i realizując swoje najważniejsze zadanie patriotyczne stawali się bohaterami. Dziś z kolei mamy za dużo polityki trzęsących się portek, a ludzi odważnych, prawdziwych patriotów, traktuje się jak dziwadła - oceniał ksiądz Gutowski.
Podczas tego wystąpienia dostało się mocno całemu skrzydłu cenrto-liberalnemu ze świata polityki, dziennikarskiego i artystycznego. - Obecnie bohaterami są zniewieściali idole w bawełnianych czapkach - grzmiał proboszcz z Baboszewa, podkreślając wyjątkowe na takim tle zdarzenia z najnowszej historii, jak m.in. wyjazd do Gruzji prezydenta Lecha Kaczyńskiego podczas wojny granicznej tego kraju z Rosją w 2008 r.
Mimo że główną tezą tego wystąpienia było bardzo ważne przesłanie, że bohaterem, człowiekiem mężnym, można stać się dopiero wówczas, gdy w sytuacjach ekstremalnych jest się w stanie pokonać lęk i z pełnym oodaniem słyżyć ojczyźnie, to ostre przeciwstawienie sobie czasów i ocen ludzi może być pułapką. Nigdy bowim nie wiadomo z góry, bo być może idol w wełnianej czapce, liberalny dziennikarz lub polityk z takiego nurtu w sytuacji ekstremalnej szybciej opanuje lęk i stanie się mężny niż przeciwstawiany im z założenia tzw. prawdziwy patriota. Obyśmy nie musieli tego sprawdzać, jak zachowani w naszej pamięci bohaterowie wojny 1920 r. i obrońcy Polski z pól arcelińskich.
Piotr Kaniewski
Na zdjęciu tytułowym: odsłonięcie tablicy z nazwą ul. Bitwy Arcelińskiej. Od prawej: wójt Aleksander Jarosławski, wicestarosta Andrzej Stolpa, sołtys Arcelina Adam Zieliński oraz burmistrz Andrzej Pietrasik
Więcej zdjęć znajduje się w portalowej galerii - kliknij tu.