Pierwsze podejście polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi. Dalej trwają badania genetyczne-porównawcze. Trzeci krok jest najważniejszy, bo dostajesz telefon, że ktoś już czeka w szpitalu na twój szpik. Przeczytaj, pomyśl i przyjdź w niedzielę do Gimnazjum nr 2.
W czerwcu 2008 roku wstrząsnęła nami śmierć wybitnej siatkarki i młodej mamy Agaty Mróz-Olszewskiej, która chorowała na białaczkę. Zabieg się powiódł w zakresie wszczepienia szpiku i przyjęcia go, ale bardzo osłabiony organizm młodej kobiety zaatakowała sepsa wywołując wstrząs prowadzący do śmierci, co niestety może się zdarzyć.
To tragiczne zdarznie jednak oraz bohaterstwo młodej matki w obliczu śmiertelnej choroby wywołało lawinowe zainteresowanie chorobami krwi wymagającymi podarowania komuś szansy na życie. Niesieni współczuciem dla zmarłej, jej małej córeczki i męża ludzie ruszyli do banków dawców szpiku.
Drugi z najbardziej znanych przykładów masowego zainteresowania możliwościami skutecznej walki z białaczką, to nieszablonowa akcja Doroty Rabczewskiej (Dody), gdy nowotwór wykryto u jej ówczesnego partnera Adama Darskiego (Nergala). Piosenkarka i skandalistka pokazała swoją nieznaną dotąd twarz propagatorki zachowań arcyempatycznych, ale w sobie tylko właściwy szalony sposób stanęła na czelne spektakularnej akcji, promującej potrzebę transplantacji i rejestrowania się w bankach dawców.
W przypadku Adama Darskiego walka okazała się skuteczna, tak jak w przypadku setek innych anonimowych sukcesów ludzkich i medycznych.
Nie wszyscy jednak mają szansę doczekania się na przeszczep szpiku, bo wciąż zbyt mało osób interesuje się możliwościami i właściwościami własnego organizmu, które mogą uratować lub przynajmniej dać nadzieję ratunku dla życia innych osób.
W przypadku chorób krwi, gdzie niezbędne jest wsparcie transplantacyjne, muszą działać liczne rejestry dawców, którzy oddali do badań swoją krew i świadomi tego faktu zostali wpisani na listę dawców szpiku.
Jest to o tyle ważne, że jeśli istnieje znaczna zgodność dawcy i biorcy w zakresie głównych antygenów zgodności tkankowej (HLA), to trzeba być przygotowanym na zaproszenie do szpitala w celu pobrania szpiku. W tym samym czasie biorca szpiku będzie przez 10 dni specjalnie przygotowywany do zabiegu, co polega na zniszczeniu jego szpiku i przygotowania organizmu do przyjęcia komórek obcych. Odmowa zgody na pobranie szpiku jest więc śmiertelnym zagrożeniem dla chorego. Niezwykle rzadko zdarza się, że istnieje rezerwa w postaci innego zarejestrowanego tak zgodnego dawcy!
Trudności w ustaleniu zgodności genetycznej są poważnym problemem dlatego, że układ HLA może występować w około 5 miliardach kombinacji. Zadaniem lekarzy i laboratoriów jest wyselekcjonowanie grupy zgodności najważniejszych antygenów, dzięki czemu szansa na udany przeszczep zbliża się do proporcji 1:25 000.
Skoro więc na całym świecie jest zaledwie 20 milionów zarejestrowanych dawców, to szansa na przeszczep w Polsce jest niewielka. Na sam przeszczep, nie mówiąc o transplantacji, która zakończy się pełnym sukcesem!
W przypadku stwierdzenia białaczki najszybciej sięga się po możliwość tzw. przeszczepu rodzinnego, ale tu zgodność występuje poniżej 30 proc. Trzeba więc szukać w bankach dawców o pasujących kombinacjach antygenów HLA. Tu szanse wynoszą od 1:100 do 1:25000, dlatego tak istotne jest tworzenie obszernych baz potencjalnych dawców szpiku z obrębu danej populacji, gdyż tu najłatwiej o zgodność i skrócenie czasu oczekiwania chorych na zdrowy szpik.
Kto może zostać dawcą
W banku dawców może rejestrować się zdrowa osoba w przedziale wiekowym 18-55 lat. Z przyczyn medycznych i ekonomicznych w tym gronie powinno być jak najwięcej osób młodych, gdyż ich organizmy szybciej się regenerują oraz jest to grupa nieobarczona jeszcze (przynajmniej statystycznie) schorzeniami wieku starszego. Są też statystycznie dłużej w pogotowiu potencjalnych dawców.
Przed przystąpieniem do banku można zapoznać się z szeregiem zastrzeżeń zdrowotnych (stałych lub okresowych), które mogą uniemożliwić zostanie dawcą.
Prosimy zapoznać się z informacją wstępną na stronie Krajowego Banku Dawców Szpiku Dolnośląskiego Centrum Transplantacji Komórkowych we Wrocławiu - kliknij TU.
Także w wywiadzie już w momencie pobierania krwi do badań lekarz powinien uzyskać pełną wiedzę o przebytych chorobach (szczególnie przewlekłych), przyjmowanych lekach, szczepionkach itp. To bardzo ważne, bo nie wszystkie dane zostaną ustalone na podstawie badań pobranej krwi.
Równie ważną informacją jest zabranie na badanie rejestracyjne dokumentu z numerem PESEL oraz podanie DOKŁADNYCH DANYCH takich jak numery telefonów i adresy e-mail. Podobnie każdą tego typu zmianę należy natychmiast zgłosić w swoim banku dawców szpiku.
Zgoda na wpisanie się do rejestru dawców jest dobrowolna i nie może wiązać się z jakimkolwiek naciskiem lub wymuszeniem takiej decyzji.
Istnieje możliwość wypisania się z rejestru, ale z uwagi na fakt, że może to kosztować kogoś dosłownie życie, lepiej tę decyzję przemyśleć gruntownie przed a nie po fakcie.
Jeśli nie mogę być dawcą...
to zawsze mogę sobie odpowiedzieć, że mogę być biorcą, czyli potrzebować pomocy kogoś innego w postaci jego szpiku. Stąd osoby, które ze względów medycznych i innych nie mogą przystąpić do grona osób zarejestrowanych w bankach dawców, mogą skutecznie wspierać i propagować tę akcję jako wolontariusze dobrej nadziei.
Także w tym zakresie liczy się każda pomoc dla organizatorów i prowadzących różne banki dawców w Polsce, bo w tej dziedzinie cały czas na przeszkodzie staje niewiedza, błędne tezy pseudomedyczne, straszenie dolegliwościami czy chorobami mogącymi wyniknąć po pobraniu szpiku. I to jest robota dla wszystkich: dawców oraz tych, którzy nimi zostać nie mogą, ale w innej dziedzinie ich pomoc jest zawsze potrzebna.
Przemyśl, poczytaj, przyjdź na spotkanie w Gimnazjum nr 2
Przypominamy: W niedzielę 11 listopada 2012 roku, w godzinach: 10.00 - 16.00 mieszkańcy Płońska i okolic będą mogli zarejestrować się jako potencjalni dawcy szpiku w bazie Fundacji DKMS Polska.
Kampanię informacyjna w Płońsku na rzecz podnoszenia świadomości znaczenia chorób krwi, metod jej leczenia za pomocą transplantacji szpiku kostnego i wynikających z tego możliwości przy współpracy z Fundacją DKMS Polska prowadzili koordynatorzy z Gimnazjum Publicznego nr 2 w Płońsku - Joanna Szczepańska - dyrektor szkoły, Monika Karwowska, Justyna Kropisz, Monika Puchalska. Honorowy patronat nad kampanią objął burmistrz Płońska.
W ramach akcji zorganizowano prelekcje dla młodzieży szkół średnich (w Zespole Szkół Nr 2 oraz Liceum Ogólnokształcącym), które odbyły się 26 października. Natomiast dla młodzieży z Gimnazjum Nr 2 został zainicjowany konkurs plastycznym pt: „ Szpik kostny-dar życia". Dodatkowo wolontariusze zajęli się rozmieszczaniem plakatów i roznoszeniem ulotek informacyjnych zachęcających do zarejestrowania się w bazie dawców szpiku.
Piotr Kaniewski
Rejestracja potencjalnych dawców odbędzie się:
Data: niedziela, 11-go listopada 2012r.
Godziny: 10.00 - 16.00
Miejsce: Gimnazjum Publiczne Nr 2 im. Bolesława Chrobrego
Adres: ul. Wolności 4, Płońsk