Przeciętny grzybiarz sam w swoich oczach uchodzi za eksperta od klasyfikacji. To ryzykowne, a bywa śmiertelnie niebezpieczne. Co roku dochodzi do poważnych zatruć, które mogą skończyć się transplantacją wątroby lub długotrwałym leczeniem. Nie warto ryzykować.
Dwa lata temu - historia Tomka z Podkarpacia, ubiegłoroczny przypadek 16-latka z Warszawy, czy najświeższy przypadek zatrucia dwóch osób w Gorzowie. O tragiczną w konsekwencjach pomyłkę jest bardzo łatwo. Osoby te musiały przejść przeszczepy wątroby lub je przejdą niebawem po zjedzeniu nie tak wielkiej ilości grzybów, ale niestety mieli pecha, bo trafili na muchomora, często mylonego z kanią czubajką (KLIKNIJ NA ZDJĘCIE I POWIĘKSZ).
Także inne grzyby jadalne mają swoje mniej lub bardziej trujące odpowiedniki.
W Polsce tak wielu ludzi zbiera grzyby, że ryzykowne jest ciągłe zwracanie uwagi, iż trzeba naprawdę uważać, co się ładuje do koszyka, a potem zjada. Niestety, przestrogi w większości trafiają w próżnię. - Co ja się nie znam? - słychać tu i tam pytania zadane w ostrym tonie. - Od małego dzieciaka chodzę na grzyby i nigdy nie miałem żadnych sensacji żołądkowych po grzybach - uzasadnia znajomy grzybiarz. Jednak zbieractwo leśnych i przydrożnych plonów grzybowych oraz kultywowanie dawnych tradycji może dopiero po latach odbić się na zdrowiu.
Dieta zbyt bogata w grzyby zdrowiu wcale nie służy, ponieważ są one bardzo ciężkostrawne i powinny służyć bardziej jako dodatek aromatyczny samkowy, niż jeden z głównych składników potraw.
Nawet pieczarki w nadmiarze nie są dla nas zdrowe, nie mówiąc już o popularnej wciąż olszówce, która mimo wielokrotnego gotowania dopiero po latach od zjedzenia okazuje swoje ryzykowane dla zdrowia skutki.
Ten grzybek bardzo w wielu miejscach popularny jest dla organizmu bombą z opóźnionym zapłonem. To nieprawda, że wielokrotne przegotowanie tego grzyba wpływa na niego oczyszczająco, bo szkodliwe substancje nie dają się w ten sposób usunąć, a jedynym efektem obróbki termicznej jest całkowite wyjałowienie olszówki z korzystnych składników mineralnych. Efekt diety olszówkowej będzie widoczny po latach wraz z osłabianiem się funkcji wątroby. A to tylko jeden z wielu chałupniczych sposobów na przyrządzanie grzybów powoli podtruwających organizm.
Co ważne, nawet jak najbardziej jadalny grzyb może być nośnikiem wielu związków metali ciężkich, o ile zamiast wędrówki głęboko w las wybierzemy przeczesywanie runa blisko drogi. To też niesie za sobą duże ryzyko nabawienia się dolegliwości wątroby, żołądka, trzustki, etc., i pół biedy jeśli ryzyko spożywania takich grzybów bierzemy tylko na siebie. Gorzej, gdy zamierzamy nimi częstować lub sprzedawać.
Na ulicach i targowiskach jak każdej roku zatrzęsienie grzybów - prawdziwki, podgrzybki, kurki i kupki wszelkiego innego grzybowego dobra. Kupując grzyby także powinniśmy uważać, dopytać o gatunek i miejsce zbioru, a jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, to lepiej albo poradzić się swojego zaufanego grzybiarza, albo nie kupić.Grzyby najlepiej kupować w sklepach lub na targowiskach, bo tam powinien być albo certyfikat, albo klasyfikator, do którego można zwrócić się o ocenę.
Na pewno nie powinno się zbierać, kupować i jeść grzybów, co do których istnieje nawet drobna wątpliwość pomyłki. Szczególnie młode grzyby o nierozwiniętych cechach gatunkowych powinno się omijać, bo tu najłatwiej o pomyłkę. Różnie ważne jest dokładne przyjrzenie się grzybom, które na pierwszy rzut oka wyglądają na kanie, kurki czy pieczarki polne, a w efekcie stanowią śmiertelne ryzyko, bo natura wyprodukowała ich bardzo podobne niebezpieczne odpowiedniki.(PK)
Porównaj, przeczytaj - Atlas grzybiarza - kliknij
KOMUNIKAT PAŃSTWOWEGO POWIATOWEGO INSPEKTORA SANITARNEGO w Płońsku
w sprawie obrotu grzybami rosnącymi w naturalnych warunkach
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002r w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz artykułów spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy ( Dz. U. Nr. 21 poz. 178 ) z późniejszymi zmianami Rozp. MZ z dnia 15 kwietnia 2004 r ( Dz. U. Nr 84 poz 793). § 5. pkt 1 określa zasady sprzedaży grzybów , załącznik nr 1 zawiera wykaz grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych ,§ 11 .1 określa warunki sprzedaży grzybów świeżych rosnących w warunkach naturalnych sprzedawanych w placówkach handlowych lub na targowiskach tj.
1) uzyskanie atestu klasyfikatora lub grzyboznawcy;
2) umieszczenia w miejscu sprzedaży informacji o gatunku grzybów oraz nazwiska i adresu sprzedawcy.
ZASADY SPRZEDAŻY GRZYBÓW SUROWYCH:
- są jednego gatunku;
- nie są rozdrobnione, z wyjątkiem podzielonych jeden raz wzdłuż osi trzonów, a także nie mogą być wyłącznie trzony lub trzony oddzielone od kapeluszy w ilości przekraczającej liczbę kapeluszy;
- nie posiadają zmian organoleptycznych;
- nie posiadają cech zapleśnienia;
- nie występuje nadmiernie zaczerwienienie pierwotne, a w szczególności nie występują żywe larwy lub kanaliki po larwach muchówek;
- nie zawierają zanieczyszczeń organicznych ( ściółka leśna, mech, igliwie);
- nie zawierają zanieczyszczeń mineralnych (piasek);
- nie zawierają zanieczyszczeń organicznych pochodzenia zwierzęcego ( odchody )
GRZYBY DOPUSZCZONE DO OBROTU
Borowik szlachetny ( wszystkie odmiany);koźlarz: babka, grabowy, czerwony, maślak: pstry, sitarz, zwyczajny,żółty, ziarnisty; piaskowiec: kasztanowaty ,modrzak; podgrzybek : brunatny, zajączek, złotawy, czubajka kania, dwupierścieniak carski, gąska zielona, kolczak obłączasty, lejkowiec dęty; lejkówka wonna, mleczaj rydz; opieńki; pieczarki: dwuzarodnikowa, lśniąca, ogrodowa, polna, szlachetna, zaroślowa; pieprznik jadalny (kurka); płachetka kołpkowa, twardzioszek przydrożny; boczniak ostrygowaty; twardziak; łuskwiak lepki; pochwiak pochwiasty; trufla: letnia, zimowa, czarnozarodnikowa; trzęsak morszczynowaty; ucho bzowe; uszak gęstowłosy.
ZBIERAJMY GRZYBY TYLKO DOBRZE NAM ZNANE
- nie zbieramy grzybów bardzo młodych , trudnych do rozpoznania - z pleśnią i larwami owadów;
- nie zbieramy samych kapeluszy, żeby nie było wątpliwości do jakiego gatunku należą;
- do spożycia nie nadają się gatunki jadalne rosnące w sąsiedztwie dużych zakładów przemysłowych, w miejscu wysypisk śmieci, przy poboczach dróg o dużym natężeniu ruchu samochodowego- łatwo pochłaniają wszelkie zanieczyszczenia środowiska ;
- grzyby zbieramy do przewiewnych koszy ( w torbach plastikowych się zaparzają i pojawia się reakcja chemiczna - nawet jadalne gatunki mogą wywołać niestrawności jelitowe;
- wykręcamy je z ziemi tak , aby nie uszkodzić grzybni lub obcinamy nożem dolną część trzonu, nie niszczymy niejadalnych ani trujących grzybów.
Należy również pamiętać o zasadach przyrządzania i spożywania potraw z grzybów :
- grzyby są potrawą ciężkostrawną i dlatego nie wolno podawać ich małym dzieciom, ludziom w podeszłym wieku oraz osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego potrawy z grzybów należy spożywać świeże, bezpośrednio po sporządzeniu nie wolno przetrzymywać potraw z grzybów nawet w lodówce, ponieważ łatwo się psują i szybko powstają w nich substancje trujące;
- należy pamiętać, że zatrucia grzybami objawiają się bólami głowy, brzucha, nudnościami i biegunką. W takich sytuacjach należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Należy pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie pogarsza się. Zgłoszenie się w porę do lekarza może choremu uratować życie.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarnyw Płońsku
lek. med. Krzysztof Bielski